ABD'ye Elektronik Üretiminin Geri Getirilmesi Göründüğünden Daha Zor

ABD'nin elektronik eşyaların yeniden ülkeye getirilmesini engelleyen yapısal engelleri, tedarik zinciri parçalanmasından maliyet farklılıklarına kadar inceleyin ve Asya'nın neden önümüzdeki 5-10 yıl boyunca en uygun kaynak sağlama merkezi olarak kalacağını öğrenin.

Giriş: Büyük Yeniden Ülkeye Getirme Yanılgısı

ABD hükümetinin CHIPS ve Bilim Yasası ve tarifeler gibi politikalarla elektronik üretimini ülkeye geri getirme çabaları manşetlere taşındı, ancak gerçeklik çok daha karmaşık. 39 milyar dolarlık sübvansiyon ve siyasi tantanaya rağmen, TSMC'nin Arizona fabrikası gibi projeler planlanan tarihin yıllarca gerisinde kalırken, Intel'in Ohio fabrikası 300 milyar dolarlık maliyet aşımıyla karşı karşıya. Gerçek mi? Onlarca yıldır geliştirilen Asya'nın üretim ekosistemi, maliyet, ölçek ve tedarik zinciri dayanıklılığı açısından hala aşılmaz avantajlara sahip. Bu makale, ABD'nin öngörülebilir gelecekte elektronik üretiminde rekabet etmekte neden zorlanacağını ve Asya'yı (özellikle Çin'i) 2035'e kadar tedarik için mantıksal bir seçim haline getireceğini inceliyor.

1. Tedarik Zinciri Uçurumu: Asya'nın Ekosistemi ve Amerika'nın Yaması

Asya'nın Kesintisiz Üretim Ağı

Asya, küresel yarı iletken üretiminin %75'ine hakim ve Çin, Tayvan ve Güney Kore, PCB alt tabakaları, gelişmiş paketleme malzemeleri ve yarı iletken sınıfı kimyasallar gibi kritik bileşenleri kontrol ediyor. Örneğin:

• Tayvan: TSMC'nin dikey olarak entegre tedarik zinciri sayesinde 5nm çiplerin %90'ını üretiyor ve teslimat sürelerini haftalara indiriyor.

• Çin: Akıllı telefonlarda ve sunucularda kullanılan üst düzey HDI kartları dahil olmak üzere küresel PCB endüstrisinin %80'ine ev sahipliği yapıyor.

• Malezya ve Vietnam: Sınırlar arasında tarifesiz bileşen sevkiyatı için serbest ticaret anlaşmalarından (örneğin, RCEP) yararlanarak elektronik montajında mükemmel performans gösteriyor.

Bu ekosistem, tam zamanında üretim sağlıyor; Shenzhen'deki bir akıllı telefon üreticisi, Japonya'dan konektörler, Güney Kore'den piller tedarik edebilir ve bunları 48 saat içinde monte edebilir.

Amerika'nın Parçalanmış Bulmacası

Buna karşılık, ABD'de uyumlu bir tedarik zinciri bulunmuyor. Başlıca zorluklar şunlardır:

• Eksik Bağlantılar: Yarı iletken ekipmanlarının %80'inden fazlası ve gelişmiş paketleme malzemelerinin %90'ı, ağırlıklı olarak Asya'dan ithal ediliyor. Örneğin, Intel'in Ohio fabrikası, lojistik darboğazları yaratan Japon fotoresistlerine ve Tayvan litografi araçlarına güveniyor.

• Altyapı Açıkları: ABD altyapısı C notu (ASCE 2025) alıyor; eski limanlar, güvenilmez elektrik şebekeleri ve çip üretimi için yetersiz su kaynakları bulunuyor. TSMC'nin Arizona tesisi, yetersiz su tedariki nedeniyle inşaatı ertelemek zorunda kaldı; bu, Tayvan'ın Hsinchu Bilim Parkı'nda duyulmamış bir sorun.

• İzin Çıkmazı: Çevresel incelemeler ve imar yasaları, fabrika zaman çizelgelerine 18-24 ay eklerken, Asya'da bu süre 6-12 aydır.

Tablo 1: Tedarik Zinciri Olgunluk Karşılaştırması

(Kaynak: Accenture 2024)

2. Maliyet Gerçekleri: Neden 39 Milyar Dolarlık Sübvansiyonlar Asya'nın Ekonomisiyle Rekabet Edemiyor?

Sermaye ve İşletme Giderleri

ABD'de bir yarı iletken fabrikası inşa etmek, 4-5 kat daha fazla Tayvan'dan daha pahalıya mal oluyor ve Arizona'daki projeler %30 daha yüksek enerji ve işçilik maliyetleriyle karşı karşıya. Örneğin:

• Intel'in Ohio Fabrikası: Başlangıçta 100 milyar dolar bütçelenen maliyet, şişirilmiş inşaat işçiliği ve ithal ekipman tarifeleri nedeniyle 300 milyar dolara yükseldi.

• TSMC'nin Arizona İkilemi: Şirketin 4nm fabrikası, 2-3% daha düşük brüt kar marjlarıyla Tayvan'daki tesislerinden daha düşük performans gösterecek ve bu da onu Asya'da N2 (2nm) üretimine öncelik vermeye zorlayacak.

İşçilik ve Düzenleyici Yükler

ABD'li elektronik işçileri, 6-8 kat daha fazla Asyalı meslektaşlarından daha fazla kazanıyor ve yan haklar maaş maliyetlerine %25 ekliyor. Bu arada, katı OSHA düzenlemeleri ve sendika talepleri (örneğin, TSMC'nin Arizona'daki işçilerinin 32 saatlik çalışma haftası talebi) üretkenliği yavaşlatıyor. Buna karşılık:

• Çin'in Foxconn'u: Zhengzhou'da 1,2 milyon işçi çalıştırıyor, yalın üretim ve 7/24 operasyonlarla %99,9 üretim verimliliğine ulaşıyor.

• Malezya'nın Avantajı: Nitelikli mühendisler ayda 3.500 dolar kazanıyor; bu, ABD oranının yarısı

Tablo 3: Elektronik Üretiminde Saatlik İşçilik Maliyetleri

(Kaynak: BLS 2024)

3. Yetenek Açığı: İnsan Sermayesi Uçurumu

Amerika'nın Beceri Krizi

ABD, 2030 yılına kadar 2,1 milyon üretim işi açığıyla karşı karşıya ve yarı iletken rolleri özel uzmanlık gerektiriyor. Başlıca sorunlar şunlardır:

• Eğitim Uyumsuzluğu: ABD'deki STEM mezunlarının yalnızca %12'si gelişmiş üretim konusunda uzmanlaşırken, bu oran Güney Kore'de %35 ve Çin'de %28. TSMC'nin Arizona fabrikası, yerel yetenek eksikliği nedeniyle 2.000 Tayvanlı mühendis ithal etmek zorunda kaldı.

• Eğitim Açıkları: Topluluk kolejleri, TSMC ile müfredat geliştiren Tayvan'ın mesleki okullarının aksine, endüstri ile ortaklığa sahip değil. Intel'in Ohio'daki 500 milyon dolarlık eğitim programı, 30.000 pozisyonu doldurmakta zorlanıyor.

Asya'nın İş Gücü Avantajı

• Çin: Yılda 6,5 milyon mühendislik mezunu veriyor ve Huawei ile SMIC, yetenekleri hızlandıran çıraklıklar sunuyor.

• Malezya: 1.400 teknik kolej tarafından desteklenen 600.00 elektronik işçisi, Infineon ve Bosch gibi şirketler için istikrarlı bir kaynak sağlıyor.

• Kültürel Uyum: Asyalı işçiler istikrara ve şirket sadakatine öncelik veriyor ve ABD fabrikalarında %15-20'ye kıyasla devir oranını %5-8'e düşürüyor.

Tablo 4: Yarı İletken Yetenek Kullanılabilirliği

(Kaynak: Deloitte 2025)

4. Politika Tuzakları: Tarifeler, Sübvansiyonlar ve Beklenmedik Sonuçlar

Tarife Tuzağı

ABD, Çin elektroniklerine %25 tarife uygularken, yarı iletken ekipmanlarının %80'i ve ham maddelerin %60'ı hala Asya'dan geliyor. Bu bir paradoks yaratıyor:

• Maliyet Enflasyonu: Intel, tarifeler nedeniyle litografi aracı başına 12 milyon dolar daha fazla ödüyor ve bu da sübvansiyon faydalarını aşındırıyor.

• Tedarik Zinciri Bozulması: Apple gibi şirketler iPhone montajını Hindistan'a taşıyor, ancak çip tasarımını ve üst düzey bileşenleri Çin'de tutarak Asya hakimiyetini sürdürüyor.

Sübvansiyon Eksiklikleri

CHIPS Yasası’nın 39 milyar doları, Asya'nın yatırımlarının yanında küçük kalıyor:

• Çin: 2020'den bu yana 150 milyar dolarlık yarı iletken sübvansiyonu, 2025'e kadar %70 yerel kendi kendine yeterliliği hedefliyor.

• Güney Kore: Samsung'un 2025'e kadar 3nm çipler üretecek olan Pyeongtaek fabrikası için 45 milyar dolar; bu, Intel'in Arizona fabrikasından iki yıl önce.

Ayrıca, ABD sübvansiyonları, TSMC gibi şirketlerin en gelişmiş teknolojilerini ABD'ye getirmesini caydıran, Çin operasyonlarını sınırlamak gibi katı koşullara bağlı.

Düzenleyici Aşırı Müdahale

Çalışanları ve ekosistemleri korumak için tasarlanan çevre ve iş yasaları, istemeden de olsa inovasyonu engelliyor. Örneğin:

• Kaliforniya'nın EV Zorunluluğu: Sürdürülebilirliği teşvik ederken, otomobil üreticilerini, CATL gibi Çinli firmaların bunları %40 daha düşük maliyetle üretmesine rağmen, pilleri ABD tedarikçilerinden tedarik etmeye zorluyor.

• OSHA'nın Kırmızı Bantı: TSMC'nin Arizona fabrikası, Tayvan'da gerekli olmayan 200 milyon dolarlık gereksiz güvenlik sistemleri kurmak zorunda kalıyor ve bu da üretimi 18 ay geciktiriyor.

5. Yakın Kaynak Yanılgısı: Neden Meksika Gümüş Kurşun Değil?

Meksika'nın Sınırlı Vaadi

Meksika, 2020'den bu yana elektronik yatırımlarında %40'lık bir artış gördü ve Tesla ve BMW gibi şirketler ABD sınırına yakın fabrikalar inşa ediyor. Ancak:

• Beceri Açıkları: Meksikalı işçilerin yalnızca %15'i gelişmiş üretim eğitimi alıyor ve bu da firmaları Asya'dan teknisyen ithal etmeye zorluyor.

• Altyapı Sınırlamaları: Meksika limanları, Asya'nın konteyner hacminin %15'ini karşılıyor ve sınır ötesi kamyon taşımacılığı Asya'da 8 saat sürerken 2-3 gün sürüyor.

• Asya'ya Bağımlılık: Meksika'nın elektronik bileşenlerinin %60'ı hala Çin'den geliyor ve yeniden ülkeye getirme hedeflerini baltalıyor.

Asya'nın Yenilmez Liderliği

Yakın kaynakla bile, Asya kritik avantajlarını koruyor:

• Pazara Hız: Bir Çinli tedarikçi, yeni bir PCB'yi 3 günde prototipleyebilir; bir ABD-Meksika ortaklığı 10 gün sürer.

• Maliyet Rekabetçiliği: Meksika'da bir akıllı telefon montajı, Çin'den 8 dolar daha pahalıya mal oluyor ve nakliye tasarruflarını geçersiz kılıyor.

Sonuç: Kaçınılmaz Gerçeklik - Önümüzdeki On Yıl Boyunca Asya'nın Hakimiyeti

ABD'nin yeniden ülkeye getirme çabası beş aşılmaz engelle karşı karşıya:

 (Gartner).Tedarik Zinciri Parçalanması: Asya'nın entegre ekosistemleri, 5-10 yıl içinde ABD'de çoğaltılamaz.

 (2024).Maliyet Farklılıkları: ABD üretim maliyetleri, sübvansiyonlarla bile Asya'nınkinden %30-50 daha yüksek.

.Yetenek Açığı: Asya, iki kat daha fazla vasıflı mühendis ve teknisyen üretiyor.

 (ABD Ticaret Bakanlığı).Politika Hataları: Tarifeler ve düzenlemeler, teşviklerden ziyade verimsizlikler yaratıyor.

 (McKinsey, 2024).Yakın Kaynak Sınırlamaları: Meksika, Asya'nın yeteneklerini tamamlıyor ancak yerini almıyor.

Maliyet, hız ve ölçeğe öncelik veren işletmeler için, Asya tek uygulanabilir seçenek olmaya devam ediyor. ABD, askeri elektronik ve gelişmiş yapay zeka çipleri gibi niş sektörleri güvence altına alabilirken, tüketici elektroniğinin %80'i ve endüstriyel bileşenlerin %60'ı 2035'e kadar Asya'dan akmaya devam edecek. Şirketler bu gerçeği ne kadar erken kabul ederse, gelişen küresel tedarik zinciri ortamında o kadar iyi konumlanacaklar.SSS ABD, elektronik üretiminde Asya'ya yetişebilir mi?

Olası değil. Asya'nın Ar-Ge yatırımlarındaki liderliği (Çin, yarı iletkenlere yılda 45 milyar dolar harcarken, ABD'de bu rakam 25 milyar dolar) ve tedarik zinciri yoğunluğu, en az on yıl boyunca hakimiyeti sağlıyor.

Meksika, ABD tedarik zincirlerinde hangi rolü oynayacak?

Meksika, emek yoğun montajı (örneğin, otomotiv parçaları) ele alacak, ancak Asya girdilerine güvenecek. Asya için bir yedek değil, bir tamamlayıcı.

Tarifeler şirketleri Çin'i terk etmeye mi zorluyor?

Bazı düşük marjlı endüstriler (örneğin, tekstil) Vietnam'a taşınıyor, ancak yarı iletkenler gibi yüksek teknoloji sektörleri, teknik iş gücü ve tedarikçi ağları nedeniyle Çin merkezli kalmaya devam ediyor.

Yeniden ülkeye getirme ve Asya'nın avantajlarını dengeleyen işletmeler için en iyi strateji nedir?

Hibrit bir model benimseyin:

▪ 

Temel Ar-Ge ve Yüksek Değerli Bileşenler

: Kuzey Amerika pazarları için Meksika'yı kullanın.▪ Seri Üretim

: Kuzey Amerika pazarları için Meksika'yı kullanın.▪ Montaj

: Kuzey Amerika pazarları için Meksika'yı kullanın.Referanslar1. 

Küresel Yarı İletken Tedarik Zinciri Raporu 2025

 (Gartner).2. Yeniden Ülkeye Getirme Girişimi Yıllık Raporu

 (2024).3. ASCE 2025 Altyapı Rapor Kartı

.4. CHIPS Yasası Finansman Etkisi Analizi

 (ABD Ticaret Bakanlığı).5. Asya'nın Elektronik Üretim Hakimiyeti

 (McKinsey, 2024).